23 januari verscheen op de site van Balans Digitaal een artikel van Adriana van Dooijeweert, voorzitter voor het College voor de Rechten van de Mens.
‘Wij zullen segregatie in het onderwijs steeds minder gaan accepteren’
Met de ratificering van het VN-Verdrag voor mensen met een beperking moet oa de scheiding tussen regulier en speciaal onderwijs verdwijnen. Alle scholen moeten ‘inclusief’ worden. Het College voor de Rechten van de Mens (CRM) waakt over de invoering van het verdrag in Nederland.
Waarom hebben we in Nederland passend onderwijs en is het nog niet Inclusief en wat is het verschil?
De definities:
- Passend onderwijs = het kind past zich aan aan het schoolsysteem
- ‘Inclusief’ onderwijs = het schoolsysteem past zich aan de behoefte van het kind.
De Nederlandse overheid heeft gekozen voor passend onderwijs omdat ze het “inclusief” genoeg vonden. Maar in de praktijk komt het erop neer dat het op dit moment alleen geschikt is voor kinderen met een beperking die in staat zijn om zich – met minimale ondersteuning – aan te passen. De rest gaat nog steeds speciaal. Aldus mevrouw van Dooijeweert.
Hoe kunnen we dit nu vertalen naar wat er met het dove en slechthorende kind in het onderwijs is gebeurd?
Sinds 2015 gaan de meeste dove en slechthorende leerlingen naar een reguliere school. Met genoeg aantoonbaar gehoorverlies krijgen ze een arrangement vanuit een instelling voor auditief en/of communicatief beperkte leerlingen. Met dat arrangement zou dan in principe een invulling moeten worden gegeven aan de leerbehoefte van het kind. In de praktijk komt het erop neer wat passend onderwijs eigenlijk is volgens de bovenstaande definitie: met minimale ondersteuning pas je je maar aan. Als dat niet lukt is er eigenlijk geen weg meer terug. Omdat de meeste dove en slechthorende scholen, zorgscholen zijn geworden, waar specifiek onderwijs voor de groep die dan uiteenvalt ver te zoeken is.
De instellingen voor auditief en/of communicatief beperkte leerlingen gebundeld in stichting Siméa hebben in 2015 de taak gekregen om passend onderwijs voor dove en slechthorende kinderen zo in te voeren dat het onderwijs aan deze specifieke groep gewaarborgd zou blijven. Logisch. De overheid zag ook wel dat deze groep, waar tot nog toe het regulier nog niet heel veel mee te maken had met enige voorzichtigheid het nieuwe systeem ingeloodsd moest worden. De instellingen voor auditief en/of communicatief beperkte leerlingen kregen daar alle financiële middelen voor zodat samenwerkingsverbanden er niet mee aan de haal zouden gaan. Dit omdat door gebrek aan expertise binnen de samenwerkingsverbanden “de problemen” van deze kinderen misschien niet gezien zouden worden binnen een reguliere school.
Is passend onderwijs voor dove en slechthorende kinderen ‘Inclusief’ genoeg?
Onze conclusie: Nee. Wij willen dit graag bij het CRM neerleggen. Ondanks het feit dat Siméa verwoede pogingen doet om de instellingen op één lijn te krijgen wat betreft onderwijs en begeleiding blijft het in de praktijk aanmodderen. Er is geen eenduidige lijn in beleid. Dit leidt tot willekeur in aanbod op het gebied van onderwijs en begeleiding. Voor dove en slechthorende kinderen werkt passend onderwijs op deze manier niet. De weg naar ‘Inclusief’ moet opengegooid worden anders verzuipt de groep.
Defence for Children heeft in 2017 de verantwoordelijkheid voor In1school overgenomen van NSGK en samen komen ze op voor het recht op ‘Inclusief’ onderwijs. November 2017 heeft stichting InfoDeSK een presentatie gegeven bij Defence for Children. Dit ging over de stand van zaken binnen het onderwijs. En het recht op gebarentaal wat keer op keer wordt geschonden. Samen met Defence for Children zijn wij in overleg hoe we de rechten voor dove en slechthorende kinderen wel geborgd krijgen. Dus het recht op eigen taal en identiteit en toegankelijk onderwijs. Wat betreft ‘Inclusie’ werken wij aan aan eigen plan hoe ‘inclusief’ onderwijs aan dove en slechthorende kinderen binnen het regulier uitgerold kan worden. Als dit klaar is zullen wij dit bij de desbetreffende partijen gaan presenteren.
